عکس: مسعود شریفی
پیش درآمد:
نقش خانواده در شکل گیری و پرورش استعدادهای موسیقائی هنرمندان، امری کاملاً مسبوق به سابقه است. خانواده‌های هنرمند در عرصه موسیقی بسیار بوده و هستند، آنگونه که روایت شده استعداد و موسیقی در سی‌و‌هشت نفر از خاندان ”باخ“ شکوفا شده، در ایران هم اولین دقیق ما از خانواده علی‌اکبر فراهانی است با فرزندان معروفش که عبارتند از میرزا عبداله و آقا حسینقلی و نوه‌ی معروف‌تر که همان علی‌اکبر شهنازی باشد. خانواده کامکارها و عندلیبی‌های سنندج نیز از زمره‌ی خانواده‌های هنرمند محسوب گشته که کیفیت موسیقائی آثار آنان همواره با کارائی و موفقیت همراه بوده است.
استاد رسول میرزاپور از استادان و نوازندگان برجسته موسیقی شهر سقز بوده که علاوه بر نگرش علمی در تربیت و پرورش شاگردان خود با تکیه بر اصول اخلاقی همواره از اجرا و عرضه‌ی آثار موسیقی غیرفاخر خودداری و با وسواس بسیار خاصی تولید هنری کرده‌است. آزاد میرزاپور در همین پس‌زمینه کار موسیقائی خود را با نواختن سنتور نزد پدر هنرمندش شروع و بعدها وارد هنرستان موسیقی شده و نهایتاً نیز فارغ‌التحصیل دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران گشت. آنگونه که خود گفته صدای تار محمدرضا لطفی او را شیفته این ساز کرده و نزد اساتید بسیاری تکنیک‌های نواختن آن را فراگرفته که مهمترین آنان حسین علیزاده است. تجربه کار در رادیو و تلویزیون تهران و سرپرستی ارکستر کُردی واحد موسیقی را در کارنامه خود داشته و در شمار زیادی از کنسرت‌های داخلی و خارجی با هنرمندان صاحب نام همراهی و هنرمندی کرده‌است. حتی تجربه خوانندگی هم داشته و بخش آواز کُردی کنسرت موسیقی تأتر دلاویل پاریس را او اجرا کرده‌است. ذوق سلیم و سلیقه‌ی موسیقائی خود را با تنظیم قطعات زیادی برای هنرمندان به نمایش گذاشته و یکی از انتخابهای اصلی ساز تار در ارکسترهای سنتی و تلفیقی و … است.
مقام اول- خلوت تکنواز:
آزاد میرزاپور اکنون پس از سالها نوازندگی و آهنگسازی و تجربه‌اندوزی حالا به زادگاه خود آمده تا با همشهریان خود خلوتی موسیقائی برگزار کند. بر همین اساس در بخش اول کنسرت فقط تار او به همراه تنبک علی طاهری و بندیر وریا فرجی و آواز بهنام طاهری به روی صحنه می‌آید. هنگامی که نواختن تار را آغاز می‌کند و تقریباً بلافاصله به تکنیک ”کَنده“(نوازندگی تار بدون استفاده از مضراب و تنها با کمک انگشتان روی دسته ساز) می‌رسد بسیار به‌جا و استادانه وزن و سنگینی و حد و اندازه وسیع نوازندگی خود را به نمایش می‌گذارد، که شخصاً برای من بسیار شعف‌آور است.
صدای این ارکستر چهارنفره به مدد استفاده خلاقانه از ساز بندیر بسیار بدیع و تأثیرگذار است. ضمن آنکه صدابرداری و امکانات صوتی فراهم شده از تهران برای نخستین‌بار در این سالن بهترین کیفیت ممکن را مهیا ساخته که لذت شنیداری این کنسرت را دوچندان کرده‌است.
نحوه‌ی قرارگرفتن ساز تار در دستان آزاد میرزاپور و تراکم تکنیک‌های نوازندگی آن، نشان از تعلق خاطر وی به حسین علیزاده دارد که البته به مدد تحصیلات آکادمیک خود صدادهی مخصوص تار را بوجود آورده‌است. مرکب‌نوازی در دستگاه شور و شوشتری گزینه‌ی آزاد میرزاپور در بخش اول است و وی آگاهانه و به‌جهت ملال‌آور بودن از دستگاه سه‌گاه که بسیاری از ترانه‌های شهر سقز در آن محدوده اجرا شده پرهیز و دوری کرده است. زمینه و بستر کلی اجرا در این کنسرت حرکت موسیقی محلی کُردی بروی موسیقی دستگاهی ایرانی بوده که قبلاً هم توسط استادانی همچون میرزاده، خالقی، عندلیبی و کامکارها آزموده شده‌است.
آزاد میرزاپور اما بدنبال بازتعریف مخصوص به‌خود در بخش اول کنسرت بوده که درون مایه‌ی اصلی آن تنیده شدن تکنیک و تحرک ریتمیک با تار و پود موسیقی کُردی ایرانی است و انصافاً که در این بخش و خصوصاً در قطعه‌ی دوم که بهنام طاهری گوش نوازترین تحریرهای موسیقائی خود را بدون عرضه‌ی هیچگونه شعر و کلامی بروی فرم ضربی ارائه می‌کند این بازتعریف نمود پیدا کرده‌است. شاید اگر اصرار و تعجیل آزاد میرزاپور در تغییر مداوم ریتم‌ها روی نمی‌داد و چنانچه به گمان من، توازن و تعادل بیشتری در آمیختگی ”احساس“ و ”تکنیک“ در این بخش می‌بود بهترین اجرای او از موسیقی مورد علاقه‌اش را شاهد می‌بودیم. هرچند تا به امروز شهر سقز چنین اجرای پرمایه‌ای را از فرزندان هنرمند خود ندیده‌است.
مقام دوم- جمع گروه‌نواز:
پس از تمرین و هماهنگی نه‌ماهه بالاخره گروه موسیقی سقز با جمعی از بهترین‌های موسیقی این شهر به روز اجرا رسیده‌اند. در گروه‌نوازی حاصل تجربیات آهنگسازی و تحصیلات دانشگاهی آزادمیرزاپور درهم آمیخته تا در دستگاه‌های شور و ماهور و آواز اصفهان شاهد تنظیم و ارائه آهنگ‌های محلی کُردی باشیم که همه قواعد ارکستراسیون و هارمونی به زیبائی هرچه تمام‌تر در آنها لحاظ شده‌است. همراهی سازهای کمانچه و نی بعنوان ستون فقرات گروه و فاصله سوم و هارمونی‌هایی که برای سازهای مضرابی(تار، عود، سه‌تار و بم تار) پیش‌بینی شده به انضمام صدای رسای بهنام طاهری چنان غنی و سرشار از احساس هستند که بارها سالن و تماشاگران را به وجد می‌آورند. بهنام طاهری همچون بخش اول تمامی آوازها را بدرستی و بدور از هیجان ذاتی خود – که در اجراهای خصوصی دیده می‌شود- اجرا می‌کند تا با کنترل وسعت صدای خود، بیش از پیش توانمندی‌های خوانندگی خود رابه نمایش گذاشته و این کنسرت لباس بهترین اجرا را در سالیان اخیر به قامت او می‌پوشاند. فرصت‌های تکنوازی در لابلای آهنگها و ترانه‌ها به اعضای گروه داده‌شده تا هر یک توانائی‌های خود را به دلخواه عرضه کنند و همگی در این بخش نیز آنگونه ظاهر می‌شوند که انتظار می‌رفت. از موسیقی محلی لری هم در یکی از ترانه‌ها اقتباس هنرمندانه‌ای شده‌بود که دلنشین عرضه شد.
موسیقی سقز در گسترده موسیقی محلی کُردی دارای جایگاه و ویژگی‌های خاصی همچون عرصه دستگاهی و حتی ریتم خانقاهی به نام ”سقزی“ بوده که به آن تمایز و تشخیص ویژه‌ای بخشیده است. اکنون پس از سالها شاهد اعتلای این موسیقی توسط هنرمندانی مانند آزاد میرزاپور، بهنام طاهری و سایر هنرمندان گروه موسیقی سقز شده‌ایم با تبریک به این عزیزان و به احترام این اعتلا، در انتهای کنسرت بپا می‌خیزم و بهترین درودها را نثار آنان می‌کنم با این امید که این کنسرت سرآغاز یک تحول باشد و نه یک موسیقی اختتامیه
که عشق آسان نمود اول ولی افتاد مشکلها …
تیتر این مطلب نام شعری است از احمد شاملو
نقل قول از گفتگوی آزادمیرزاپور با پایگاه خبری صدراخبار – ۲۱/۰۸/۹۴
کد خبر: 19034
به اشتراک بگذارید:
باعرض سلام
حقیتا بنده بر خلاف این دوست عزیزمون معتقدم ضعیف ترین کنسرتی که در سقز اجراشده همین کنسرت استاد میرزاپور بود از نظر بنده دلایل زیر ضعف اصلی کنسرت بود و من مدام لحظه شماری میکردم که کنسرت هرچه زودتر تمام شود .
۱- آهنگهایی که برای کاک بهنام انتخاب شده بود واقعا انتخابهای درستی نبودند و کاک بهنام به خوبی از عهده آن بر نیامدند مخصوصا در اجرای قسمت اول برنامه
۲- در استاد بودن و مسلط بودن استادآزاد میرزاپور هیچ شکی نیست ولی متاسفانه بنده احساس میکردم یک فارس زبان دارد یه آهنگ کوردی مینوازد و وهمش احساس میکردم در یک کنسرت فارسی هستم نه یک کنسرت کوردی
۳- تنظیم آهنگها هم متاسفانه کپی بسیار ضعیفی از تنظیم کامکارها بود و بشدت تحت تاثیر کامکارها بود
۴- تک نوازی دوستان هم بشدت ضعیف بود
پاسخ دهید
اقا محمد ببین اگه ضعیف تربن کنسرتی که در سقز برگزار شد هر ۴ شب سالن پر نمیشد برای اولین بار در سقز مردم عقل دارن و ب خوبی میدونن خوب از بد رو تشخیص بدن ضمنا از ما سقزی ها کثیف تر و بدبخت تر وجود نداره ب جای اینکه تشویق کنبم این گروه رو که روز ب روز بهتر بشن داریم میایم اونا رو میزاریم تو حاشیه ضمنا متاسفم واسه تون. و من مطمئنم که با این گروه خصومت شخصی دارید وگرنه خوب خودتون رو معرفی میکردید التماس دعا
پاسخ دهید
سلام خانم نبوی واقعا ماند ام که چی بگم از ما کثیف تر یعنی چه؟ واقعا متاسفم براتون برای گروه موسیقی که طرفدارایی مثل شما داره . چرا هرموقع حرف حسابی زده میشه با ادبیات رکیک جواب داده میشه ؟ من مانده ام که چرا شهر نیوز این الفاظ زشت را از یک انسان بی ادب گذاشته است . به شرافتم قسم میخورم که هیچ کدام از اعضای گروه را نمیشناسم .
پاسخ دهید
دس خوش مامه ایرج.
پاسخ دهید
بد نمی بود اگر ویدئویی از اجرا را می گذاشتید.
فرق سایت با روزنامه در این چیزهاست.
لابد میگویید در تلگرام هست. برادر من، من اهل وب هستم و‌شما باید به وب بیشتر از اپلیکیشن توجه داشته باشید. این اپ ها با تغییر حکومت ها و ورشکستگی شرکتها از بین می روند. محتوای شما هم با آن میرود.
پس همه چیز را در وب بگذار، اگر توانستی در تلگرام‌هست هم گذاشتی، گذاشتی.
پاسخ دهید
جناب گیلاسی بزرگوار نی ستون فقرات بود؟؟؟؟مطمىن هستید؟ شما صدای سه تار رو شنیدید؟این تعریفاتتون جنبه دوستانه نداره به نظرتون ؟ تعجیل میرزاپور در نغییر مدوام ریتم ها یعنی همون استادانه زدنی که شبیه اش رو هیچ جا ندیدم , و خیلی ریز و زیرکانه و با بازی با کلمات خواستید به خواننده اتون بفهمونید که آزاد داشت ادای علیزاده رو در می آورد , تا حالا کنسرت استاد علیزاده رفتید؟ و کلام آخر فکر کنم با هیمن آسور و علی آقا طاهری و اسدبیگی مشکل دارید که اصلا ساز زدنشون رو ندید نه به تعجیل نه به عنوان ستون فقرات نه به عنوان خالقان هارمونی خلاصه اینکه کلامتون زیبا اما مغرضانه بود.
پاسخ دهید
با آقای رضاییان تا حدودی موافقم , کمی متن نقادانه به طرف حسادت رفته , آزاد میرزاپور فوق العاده بود بقیه اعضای گروه هم سر و گردنی از دیگر نوازندگان سقز بالاتر هستند , تک نوازی ها اشکالاتی داشت اما در مقایسه با کنسرت چند ماه فبل وحید تاج و اون همه اسم و رسم بچه ها همه عالی بودند و شاید این کوچک انگاریشون به خاطر این باشه که بچه های این شهر هستند که دوست نداریم موفقیتشون رو ببینم , آقای رضاییان عزیز نی ستون فقرات نبود ولی عالی بود واقعیت اینه که ستون فقرات و مغز تار بود و کاک بهنام با اون همه احساس قلب و بقیه اعضای گروه از سنتور تا دف با تموم احساسشون به تک تک افراد تو سالن انرژی ببین من دارم برای تو میزنم رو میدادندو دوست عزیز محمد , کامکارها!!!جدا شبیه اونها بودن !!! کاک بهنام آهنگهاش مناسب نبودن؟؟باران رو جز محمد مالی از چه کس دیگه ای اینقدر با احساس شنیده بودی ؟تک نوازی ها بد بودن ؟شما ساز میزنید؟فالش رو متوجه میشید؟کدومشون فالش زد؟
همه شون خسته نباشن مخصوصا آزاد میرزاپور
پاسخ دهید
سلام جناب فرجی بله بشدت تحت تاثیر کامکارها بود وبشدت کنسرت ضعیف و بی کیفیتی بود حقیقتا صدای کاک بهنام فوق العاده قوی وبا احساس است و من خودم جزو طرفدارهای صدای کاک بهنام هستم ولی اگه کمی تعصب را کنار بذاریم و بادید منطقی وعلمی به این کنسرت نگاه کنیم خدایی ضعیف بود . بله دوست من فالش را متوجه میشم شما چی خواننده هستی صدا را میشناسی ؟ فالش را میدونی اصلا چی هست ؟
پاسخ دهید
اقای گیلاسی عزیز ب نظر من و ته مایه نظرات دوستان دیگر اینه که خیلی استاد آزاد میرزاپور رو پرواز دادید کارش درسته در این شکی نیست ولی بهتر بود که خودشون یا یکی از بزرگان اون گروه صحبت میکردن در باره گروه موسیقی سقز . ما سقزی ها متاسفانه پیشرفت هیچ یک از افراد سقزی رو دوست نداریم و با تیر از دور بهشون میزنیم و این درست نیست. بازم میگم اگر از هر ۱۱ نفر گروه موسیقی سقز سوالی پرسیده میشد و اون ها توضیحات بیشتری میدادند خیلی بهتر بود ن اینکه کلا بیایم درباره ازا میرزاپور صحبت کنیم چون واقعا حق بچه های گروه نابود میشه از دف و تار و سنتور و نی و کمانچه و تارباس و سه تار وعودو تنبک الان حق همشون ضایه شده .سپاس
پاسخ دهید
از موسیقی سر در نمی آرم اما موسیقی رو دوست دارم و مثل خیلی ها از آن لذت می برم.
اما خوندن این کامنت ها بیشتر یه حس رو به منی که ۷۰۰ کیلومتر از زادگاهم دورم القا می کنه. حسادت!!! و کم ارزش جلوه دادن این همه تلاشی که کشیده شده است.
شنیدم این خصیصه نازیبا در شهرم هر روز شکوفا تر می شود.
پاسخ دهید