عکس: حسن امامی
عه‌تاخان باشماق
گه‌رله جاده‌ی سه‌قزه‌وه‌به‌روشاری سنه گوزه‌رت کردبێت له 30کیلومتری سه‌قزکه تێئه‌په‌ڕیت مله و زه‌رد و ماه ه‌ێکت دێته سه‌ر رێ که‌پێی ده‌ڵێن (گه‌رده‌نه‌ی فیلان تاقی) هه‌ر‌له‌سه‌رقه‌ڵاندۆشکانی ئه‌وچیاسه‌رکه‌شه و پیروبه‌ساڵاچوه‌وه له‌به‌ری نساری گه‌ربڕوانیت ره‌وه‌زه شاخێک باوش بۆمه‌لی حه‌زوتاسه‌ت ئه‌که‌نه‌وه و ده‌بنه‌داڵده‌ی په‌له‌وه‌ری رۆحی وه‌ڕزبووت له هاڕه‌هاڕی شار و ژیاری شارستانی! که‌ئه‌وزنجیره شاخه مێژووناوی “سوڵتان” و “شاوه‌شیرین” و “ناوقووڵ”ی لێناوه که له‌گه‌ڵ چیای “سه‌رته‌زێن” کۆڵه‌که ئاسا شانیان داوه‌ته‌به‌ر بنمیچی ئاسمان که هه‌رله‌بناری ئه‌ولووتکه وهه‌زار به‌هه‌زاره‌دا چه‌ندگوندێک به‌ساده‌وساکاری پشتیان داوه‌ته سینگی گه‌رم وگوڕی “شاوه‌شیرین” وه که‌ئه‌وگوندانه‌بریتین له:”ته‌یمان قه‌ڵا” قه‌ڵاچوخه” تازاوا” هه‌وی “زامنئاوا” ته‌مبربه‌گ”شه‌مسه” ئێراو”سه‌رده‌ره”ته‌خت ” له ناوچه‌ی تیله‌کۆی سه‌قز.
بێ شک دیمه‌نی سروشتی سه‌رسه‌وز و هه‌ست بزوێنی باغ وباغاتی گوندی باشماق کاریگه‌ری یه‌کی ئه‌وتۆی ئه‌بێ که که‌سانی ده‌نگ خۆش وگۆرانی بێژی وه‌ک “عه‌تاخان باشماق”ی تێداپه‌روه‌رده ببێت.
عه‌تاخانی سه‌عید مه‌نسوور ساڵی 1296ی کۆچی هه‌تاوی له گوندی باشماق له‌دایک بوه و ژیانی هاوبه‌شی پێکهێناوه و مناڵه‌کانی بریتین له: ناسر،حسه‌ین،سه‌عید،جه‌مشید،ئێقبال،زاهید،شاهۆ،تووران، دره‌خشان ،له‌یلا ،که‌به‌داخه‌وه کاک حسه‌ین کوژرا و کاک سه‌عید نه‌خۆشی کوتووپڕ گیانی لێ ئه‌ستاندو کاک زاهیدیش به‌هۆی رووداوی ماشێن لاقێکی له‌ده‌ست داوه ، راده‌ی خوێنده‌واری عه‌تاخان هه‌تا پۆلی شه‌شی سه‌ره‌تای ئه‌وکات له‌قوتابخانه‌ی تازه‌دامه‌زراوی گونده‌کایان بوه وبه‌رده‌وامیش هاتووچۆی حوجره‌ی مه‌لا و فه‌قێیانی کردوه عه‌تاخان رۆحێکی دموکراتیزه‌ی له‌خۆداپه‌روه‌رده کردوه هه‌ربۆیه به‌رده‌وام ماڵه‌که‌یان خانه‌خوێی میوانان و گه‌ڕۆکان بوه له باوه‌ڕی عه‌تاخاندا هه‌مووکه‌س خاوه‌ن خانه‌ی شه‌خسیی یه‌تی تایبه‌ت به‌خۆیه‌تی که ده‌بێ رێزوحورمه‌تی لێ بگیرێت و ئاخافتنی له‌گه‌ڵدا بکه‌ی.
هه‌رله‌سه‌ر ئه‌وبنه‌ما فکری یه درێژه‌ی به دیداروچاوپێکه‌وتنه‌کانی له‌ناو کۆمه‌ڵانی خه‌ڵکدا ئه‌داوله‌گه‌ڵ به‌ڕێزشوکروڵڵای بابان دا له‌شاری سنه ئاشنا ده‌بێت که کاک شوکروڵڵای بابان ئه‌وکات به‌رپرسی ناوه‌ندی هونه‌ره‌جوانه‌کان سه‌ربه وه‌زاره‌تی فه‌رهه‌نگ وهونه‌ربوو هه‌رئه‌وئاشنابوونه بوه هۆی ئاشنابوونی ستدیوکانی رادیۆ سنه‌و دواتر کرماشان وتارانیش له‌گه‌ڵ ده‌نگێکی تازه‌وره‌سه‌ن وپڕله‌هه‌ست وسۆزی ناوچه‌ی تیله‌کۆی سه‌قز، که به‌م جۆره ده‌نگ وسۆزی ره‌سه‌نی عه‌تاخان له‌دیوه‌خانه‌کانی باشماقه‌وه گوێزرایه‌وه هه‌مووناوچه‌کانی کوردستان وساڵی 1337 راسته‌وخۆ له‌گه‌ڵ به‌شی کوردی رادیۆتاران ده‌ستی به‌کاروچالاکی هونه‌ری کردوبه‌یارمه‌تی گروپی مۆسیقای رادیۆ تاران که له‌‌به‌ڕێزانی وه‌ک مه‌رحووم موجته‌بامیرزاده وهاوڕێیانی پێک هاتبوو توانی سه‌رجه‌م شانزده گۆرانی ره‌سه‌ن وفولکلۆر تۆماربکات که به‌شێکیان بریتین له:شیرین دامه‌چۆ”باوانم باوانم”سویبه‌باڵابه‌رز”عه‌مرم سه‌یزاده”توخوافاتم تۆوازبێنه”خاڵۆی رێبوار”ئای له‌دوورله‌دوور”غه‌ریب مه‌ڕۆ”دووده‌ستم ببڕن به‌لیمۆته‌وه”ئه‌وکچه‌ره‌شتاڵه”که‌ومل باوانم”کانی یه‌که‌ی به‌رماڵ”گه‌ردن زه‌رد”گیان گیان “باوانم” وسه‌وزه‌سه‌وزه…..
شێعروهه‌ڵبه‌ستی گۆرانی یه‌کانی عه‌تاخان سه‌عیدمه‌نسوور زۆربه‌یان فولکلۆروشێعری شاعیرانی کوردوهه‌روه‌هاخۆیشی دایناوه زاراوه‌ی گۆرانی یه‌کانی ئه‌رده‌ڵانی یه‌وبن زاراوه‌یشی تیله‌کۆیی یه،هه‌ربۆیه که‌سێک فه‌رموویه‌تی”ئه‌وه‌ی بیه‌وێ گۆرانی یه‌کانی عه‌تاخان بڵێته‌وه ده‌بێ بن زاراوه‌ی تیله‌کۆیی به‌تایبه‌ت باشماقی بزانێ وشاره‌زای ببێت!”
له روانگه‌ی نووسه‌رانیشه‌وه عه‌تاخان هونه‌رمه‌ندێکی به‌توانابووه نووسه‌ری کورد عه‌لی ئه‌شره‌ف ده‌روێشیان له کتێبی “بێستوون” داکه‌له‌ساڵی 1356دابڵاوبوه‌ته‌وه له زوانی خه‌ڵکی ناوچه‌کانی کرماشانه‌وه باسی ده‌نگ خۆشی سۆزی دڵنشینی وجوانچاکی وبه‌ژن وباڵارێک وپێکی عه‌تاخان ئه‌کات .نووسه‌رێکی دیکه‌ی وه‌ک مامۆستا “حه‌مه‌ی حه‌مه‌باقی ده‌ڵێ: عه‌تاخان ره‌سه‌نترین گۆرانی یه‌کانی کوردی تۆمارکردوه‌و له‌فه‌وتان رزگاری کردوه”
ئهم هونه‌رمه‌نده‌مه‌زنه‌ی ناوچه‌ی تیله‌کۆی سه‌قزی کورده‌واری سۆزی ناوچه‌ی هه‌ورامان که‌رازو نیازو هاوارو گازنده‌ی ده‌روونی”ئه‌هوورامه‌زدا”یه واته هۆره‌یشی به‌جوانی زانیوه‌وچڕیوه دواچالاکی یه‌کانی هونه‌رمه‌ند سه‌عیدمه‌نسوور تۆمارکردنی چه‌ند گۆرانی یه‌ک بو وه له‌گه‌ڵ مامۆستای مۆسیقا به‌ڕێز کاک ره‌سووڵ میرزاپوور له ته‌مه‌نی 55ساڵیدا له گوندی باشماق واته زێدوژینگه‌ی عه‌تاخان.
به‌داخه‌وه عه‌تاخانیش وه‌ک زۆربه‌ی هه‌ره‌زۆری هه‌نه‌رمه‌ندانی کورده‌واری هێشتا ده‌روونی پڕ بوو له ئاهه‌نگ وسۆزو خۆشه‌ویستی خه‌ڵک ونیشتمانه‌که‌ی که ده‌یویست به زمانی گۆرانی ده‌ری ببڕێت به‌ڵام به‌داخه‌وه مه‌رگ مه‌وداو ده‌رفه‌تی ئه‌وخزمه‌ته پیرۆزانه‌ی زیاترله‌وه‌پێ نه‌داوله ساڵی 1360هه‌تاوی نه‌خۆشین به‌رۆکی ده‌گرێ و دڵه‌گه‌وره‌که‌ی له‌لێدان ئه‌کوێ وبۆهه‌میشه له باوشی زێدوگونده‌که‌ی خۆیدا به پیره‌دایکی نیشتمان ئه‌سپرده‌ئه‌کرێت.
رۆحی شادوهونه‌ری هه‌رنه‌مربێت.کد خبر:
2249
به اشتراک بگذارید:
-
مطالب مرتبط:
له وه یه که ئه و باته نوسراوه جیگه ی سپاس و چی زانینه کورد به حه یاتی که سیکی تر وه ک ماموستا عه تا به خویه وه نابینی ئه م دوستانه که ئهم نووسراوه یان نووسیوه پیوه ندیم پیوه بکه ن له کانالیکی کوردیدا به رنامه یکی بو ریک بخه م سپاس
عضو شويد تا بتوانيد نظر دهيد. ]
دستتان دردنکند
عضو شويد تا بتوانيد نظر دهيد. ]
سپاس بو کاربه رانی شار نیوز به راسی هه ستی تیله کویی منتان ئه ونه ی تر په ره پیدا .خوشحالم له وه ی که شارنیوز کلتوری سقزو ناوچه کانی به دروسی باس ئه کا.سپاس
عضو شويد تا بتوانيد نظر دهيد. ]
پيش به سوي سرشيو
عضو شويد تا بتوانيد نظر دهيد. ]
سلام خدمت همه ي دوستان من يه جورايي اصليت اين منطقه رو دارم خوشحال شدم اين مطالب ديدم .خواستم بگم عطا خان يه معشوقه داشته كه يكي از اهنگ رو براي اون خونده.(سويبه گيان)
عضو شويد تا بتوانيد نظر دهيد. ]
slaw afarin dastan xosh be tekaya labaray honarmandani dikaysharakamano bnoosen wako xwa lexoshboo mamosta hamanajar va zorbay honarmandani kochkerdooy dikaman ba sepasawa
عضو شويد تا بتوانيد نظر دهيد. ]
بسیار مچکرم
عضو شويد تا بتوانيد نظر دهيد. ]
سلام دستتان درد نکنه ولی کاش چند تا از آوازهای مشهورش را هم می گذاشتید تا کاربرهای علاقمند گوش دهند
عضو شويد تا بتوانيد نظر دهيد. ]
دست مریزاد ولی کاش چند آواز ایشان را هم می گذاشتید.
عضو شويد تا بتوانيد نظر دهيد. ]
هه ر سه ر که وتوو بی شار نیوز بو کاره جوانه انتان
عضو شويد تا بتوانيد نظر دهيد. ]
که گوێت له‌ده‌نگی نه‌مر عه‌ت خان ده‌بێ هه‌موو شتێک له ره‌سه‌نایه‌تی و فلکۆری کوردی له‌هه‌لبژاردن و شێوازی چڕینه‌که‌ی ده‌بینی ئێستا ئه‌و گۆرانیانه‌ی خزمه‌تێکی باشه به‌چاندی کوردی به‌گشتی ناوچه‌ی تیله‌کۆ و سه‌قز به‌تایبه‌تی کردوه .
من بۆ خۆم ئه‌وم نه‌دیوه له ده‌م باوکم که‌کاتیک فاتم فاتم ،ئای له‌دوور له‌دوور و یان کانیه‌کان به‌رماڵ ی دوباره ده‌کرده هه‌ولی گوێرتن و ناسینی ده‌نگی ئه‌و که‌له هونه‌رمه‌ندم دا ،
که‌کاتیک ده‌مه‌وێت هه‌ولی ناسینی هه‌ر هۆنه‌رمه‌ندێک به‌ده‌م ته‌نیا به‌ده‌نگه‌وه وازنانم به‌لکۆ له‌سه‌ر که‌سایه‌تی و شێوازی ژیان به‌سه‌ر بردن هه‌ولدان بۆ پرسی کورد …..لای من به بایه‌خه .
بۆیه به‌داخه‌وه ئه‌و هونه‌رمه‌نده وه‌کوو زۆربه‌ی هونه‌رمه‌نده‌کانی دیکه کورد بێ پشتگیری بووه ته‌نیا توانیوه چه‌ندین گۆرانیه‌ک بچرێ ببێته قۆتابخانه ی ده‌نگ بۆ که‌سانیک به‌لام له‌پاش خۆی به‌رهه‌مانه‌ی که‌س په‌ره‌ی پینه‌داوه و له مه‌دیا و راگه‌یاندنه‌کان دا تاراده‌یه له‌بیر چووه‌ته‌وه جگه له ناوچه‌ی سه‌قز ده‌رووبه‌ری به‌شکانی دیکه‌ی کوردستان تاراده‌یه‌کی که‌م ده‌یناسن .
بۆ وه‌ک ۆشار نیور سه‌د بریا به‌رهه‌مێکتان له سه‌ر مالپه‌ره‌که بۆماوه‌یه‌دانایه‌ت با ئه‌و گه‌نجانه که نایناسن هۆگری ئه‌و ده‌نگه به‌سۆز بن
عضو شويد تا بتوانيد نظر دهيد. ]
بژي حاكمه كه ي تيله كو
عضو شويد تا بتوانيد نظر دهيد. ]
جالب بود ولی نه اونقدری که این عزیزان ذوق کردن!
عضو شويد تا بتوانيد نظر دهيد. ]
ayvalllllll
عضو شويد تا بتوانيد نظر دهيد. ]
به سلاو ريزوه بو كاربه دستاني خوشه ويستي مال پري شارنيوز : بريزان به هوي ئه ووه كه ياد و بيروريتان لو خوشه ويسته كه ردوتوه سپاس و قدردانيتان پي دلين و انشاالله لو بواراندا سه ركوتو بن وئه من كه گوراني بيژ نيم ولي دو گوراني ئو خوالي خوشبوم له سالوني ئيرشاد و ستاديومي ورزشي وه توتوه .
سه ربرزيتان
عضو شويد تا بتوانيد نظر دهيد. ]
Bjin bo em karetan, bellam zor kurt u natewaw bu.
عضو شويد تا بتوانيد نظر دهيد. ]
be raste sepas bo eva ham bo nosravaka la mavrde jhila xan va ham mamostay honaro gorani ata xane bashmax her bjin va venay em honramnadana her zor bet la galakamana
عضو شويد تا بتوانيد نظر دهيد. ]